Meditasiyanın psixoloji faydaları
Meditasiya qədim zamanlardan günümüzə qədər gəlib çatan və zehni şüurunuzu artıraraq bir çox cəhətdən tətbiq oluna bilən bir istirahət üsuludur.
Həyatımızda elə vaxtlar olub ki, bütün narahatlıqlara ara verib sakit şəkildə bədənimizə və ruhumuza dincəlmək, bununla da daxili rahatlığa çatmaq istəyirik. Gündəlik həyatımızda üzərimizə düşən vəzifələr bədənimizin və ruhumuzun yorulmasına səbəb olur. Belə hallarda meditasiya üsulu sayəsində fərd müəyyən texnikalardan istifadə edərək daxili və zehni motivasiyasını artırır. Meditasiyanın məqsədi daha aydın zehni şüura sahib olmaqdır.
İnsan meditasiya edərkən özünü rahat hiss etməli və səmərəliliyi əldə etmək üçün bu üsulları müntəzəm olaraq təkrarlamalıdır. Gündəlik həyatınızda davam edən vəziyyətlərə qarşı ən çox istifadə edilən stressi azaltmada xüsusilə təsirli olan bu üsul sayəsində həm stressinizin azalmasının, həm də fərqindəliyin artmasının təsirini daha aydın hiss etməyə başlayacaqsınız. İnsanın həm ruhi həm də fiziki olaraq gündəlik məhsuldarlığını artıracaq.
Meditasiya edərkən nələrə diqqət edilməlidir?
Meditasiya zamanı bəzi əsas tələbləri yerinə yetirmək meditasiyanızı daha səmərəli və sağlam etməyə kömək edəcək.
- Meditasiya zamanı özünü rahat və dinc hiss etmək çox vacibdir. Bu səbəbdən diqqətinizi yayındıracaq və sizə mənfi təsir edəcək bir çox şeyi bir kənara qoyub, özünüzü rahat hiss edəcək şərait yaratmağınız lazım ola bilər. Bu səbəblə meditasiya edərkən diqqətinizin dağılmayacağı və diqqətinizi anınıza yönəltməyəcəyiniz rahat və sakit mühitlərə üstünlük verilə bilər.
- Meditasiya zamanı geyindiyiniz paltar və rahatlıq hissi ətraf mühit qədər önəmlidir. Bu səbəbdən meditasiya zamanı özünüzü rahat hiss edəcəyiniz paltarları seçməlisiniz.
- Meditasiyanızın səmərəli olması üçün onun bir və ya bir neçə dəfə təkrarlanmasındansa, müntəzəm və davamlı olaraq davam etməsi səmərəli olması baxımından çox vacibdir. Ona görə də ilk dəfə meditasiyaya başladığınız zaman sizdən çox uzaqda olan və meditasiya etməyi çətinləşdirəcək yerlərdənsə, sizə yaxın və asan olan yerlərə üstünlük verə bilərsiniz.
- Meditasiya etmək üçün vaxt təyin edərkən, günün ən gərgin və mürəkkəb zaman dövrlərindən daha sabit və sakit dövrlərə üstünlük verə bilərsiniz. Məsələn, səhərin ilk işığı çıxdıqda ruhən özünüzü ən rahat hiss etdiyiniz bir vaxtda meditasiya edə və günə daha müsbət enerji ilə başlaya bilərsiniz.
- Meditasiya zamanı dik və balanslı durmağa diqqət edin. İstəyirsinizsə, gözlərinizi yumub, özünüzü daha rahat hiss edə bilərsiniz.
- Meditasiya zamanı indiki məqama diqqət yetirmək çox vacibdir. Keçmişdə baş verənləri və ya gələcəkdə baş verəcəkləri düşünmək əvəzinə indiyə diqqət yetirmək meditasiya prosesində edilməli olan əsas vəziyyətlərdən biridir. İlk başladığınızda bu prosesdə bir qədər çətinlik çəkməyiniz normaldır. Ancaq sonradan buna uyğunlaşmağa başladığınızı anlayacaqsınız.
- Meditasiya zamanı diqqətinizi o ana cəmləmək üçün səyiniz, konsentrasiyanız, şüurunuz və özünə inamınız balanslaşdırılmış şəkildə davam etməlidir.
Meditasiyanın psixologiyaya təsiri
Meditasiyanın psixologiyaya təsiri bir çox tədqiqatçı tərəfindən araşdırılmış və meditasiyanın insanın psixi sağlamlığına töhfə verdiyi elmi şəkildə sübut edilmişdir. Meditasiya zamanı fərd içindəki neqativ düşüncələrin fərqinə vararaq saflaşmağı qarşısına məqsəd qoyub və bunu gündəlik iş rejiminə çevirməyə başlayıb. Gündəlik həyatınızın stresindən uzaqlaşdığınız bu prosesdə ruhunuzu sağlamlaşdıraraq, mənfi düşüncələrdən qurtularaq və əslində ayırdığınız bu müddəti geri qaytararaq psixoloji şəfa metodologiyasını da özünüzə tətbiq edirsiniz.
Meditasiya bir çox təcrübə texnikasına malikdir. Ümumilikdə ən çox istifadə edilən meditasiya üsullarından biri tənəffüs meditasiyası kimi tanınır. Bu meditasiya gündəlik həyatınızın müəyyən bir vaxtında, özünüzə uyğun gördüyünüz sahədə və istənilən vaxt tətbiq oluna bilən praktik və təsirli meditasiya növlərindən biridir. Bu meditasiya prosesində fərd dərin və yavaş nəfəs almağa diqqət yetirir. Bu, fərdin konsentrasiyası və diqqət səviyyəsinin artmasına və narahatlıq səviyyəsinin azalmasına səbəb olur.
Bədənin skan edilməsi meditasiyası, metta meditasiyası, zen meditasiyası, zehinlilik meditasiyası kimi müxtəlif adlarla adlandırılan meditasiyalar tətbiq olunma üsuluna görə fərqlənən meditasiya növlərindən yalnız bir neçəsidir. Fərd özü üçün ən uyğun hesab etdiyi meditasiya növünü təyin edə bilər.
Meditasiyanın insanın psixi sağlamlığına hansı töhfələr verdiyinə nəzər salsaq, bunu aşağıdakı kimi ümumiləşdirə bilərik.
Meditasiya sayəsində insanın stress səviyyəsi azalır.
- Meditasiya sayəsində şüurunuz artmağa başlayır.Yüksək şüurlu fərdlər ətrafları və özləri ilə münasibətlərini daha sağlam şəkildə yaxşılaşdırmağa başlayırlar. Bu yolla insan özü ilə və ətrafındakı insanlarla barışan fərd olur.
- Yaddaşınızı yaxşılaşdırır.
- İnsan meditasiya dövründə konsentrasiyada olduğu üçün bunu müntəzəm olaraq etməsi nəticəsində bu bacarıq onun gündəlik həyatının bir parçası olmağa başlayır. Və bu yolla fərdin konsentrasiya bacarıqları inkişaf etdirilir.
- Fərd daha sakit və daha müsbət enerjiyə sahib olmağa başlayır. Bu, onun gündəlik motivasiyasını artırmağa, daha məhsuldar nəticələr əldə etməyə və hadisələr qarşısında daha sakit və məntiqli qərarlar qəbul etməyə kömək edir.
Depressiya səviyyəsinin azalmasını təmin edir.
Bu, özümüzə hörmət və heysiyyətimizin daha sağlam inkişafına kömək edir. İnsanlar arasında qurduğunuz əlaqələri gücləndirməyə kömək edir.
Meditasiya və Psixoterapiya
Meditasiya və psixoterapiya bir-birini qidalandıran iki fenomen hesab edilə bilər. Hər ikisi fərdin şüuruna töhfə verir və fərdin sağlam mənəvi inkişafına dəstək olur. Meditasiyada fərd bunu daha çox daxilən edir, ancaq psixoterapiyada bu proses fərddən aldığı mütəxəssis dəstəyi sayəsində reallaşır. Psixologiya yüzlərlə alt şöbəsi olan bir elmdir və hər bir budaq bir-birini qidalandırır və ən yüksək səviyyədə sağlam mənəvi inkişafı hədəfləyir. Beləliklə, fərd gün ərzində və ictimai həyatında qarşılaşdığı çətinlikləri daha sağlam şəkildə aradan qaldırmağa başlayır.
Həyatımızda baş verən neqativ halları bir kənara atmaq əvəzinə, onlarla qarşılaşmaq və mübarizə bacarıqlarını öyrənmək insanı daha güclü bir fərd halına gətirir. Bu səbəbdən meditasiyada keçmişə və gələcəyə deyil, indiyə diqqət yetirmək vacibdir. Ağlınızın düşündüyü və diqqət yetirdiyi şey, hansı ruhani xətti müəyyənləşdirdiyinizi ortaya qoymağa başlayır. Özünüzü xoşbəxt və pozitiv bir fərd olaraq düşünsəniz zehninizdəki düşüncələri dəyişdirmək əvəzinə onları qəbul edər və onların varlığı ilə özünüzü daha güclü hiss edərsiniz.
Unudulmamalıdır ki, müntəzəm və davamlı olaraq meditasiya etmək meditasiyaya başlamaq qədər vacibdir. Mütəxəssis psixoloqdan dəstək aldığınız zaman bu seansları mütəmadi olaraq davam etdirməyiniz lazım olduğu kimi, meditasiyanın daha məhsuldar nəticə verməsi üçün meditasiyanı müntəzəm və sistemli şəkildə davam etdirməyiniz vacibdir.
Uzman.az psixoloq platforması
www.uzman.az | 070 254 96 00
Yazdığı məqalələri: 88 bütün yazılarına baxSuallara verdiyi cavablar: 0 bütün cavablara bax
