Somatizasiya nədir?
Somatizasiya pozğunluğu izah edilə bilməyən fiziki simptomları olan psixiatrik bir vəziyyətdir. Bu pozğunluqlar adətən insanın iş, sosial mühit, ailə, məktəb kimi həyatındakı mühüm fəaliyyətlərini ciddi şəkildə təsir edir.
Somatizasiya əlamətləri hansılardır?
Somatizasiya pozğunluğu olan insanlar bədən və orqanları ilə bağlı müxtəlif şikayətlər edə bilər. Bu şikayətlər ağrılar, yanma hissi, iflic, qaşınma hissləri və bəzən təsvir edilməsi çətin olan hisslər kimi görünür. Somatik insanların ən mühüm xüsusiyyətlərindən biri də çoxlu həkimlərə müraciət etmələri, fərqli diaqnozlar və fərqli müalicələr almalarıdır. Amma bu müalicələr onların şikayətlərini dayandırmır. Bu səbəblə onlarda somatizasiya pozğunluğu aşkar edilmədikdə bir çox müxtəlif dərmanların istifadəsi nəticəsində yaranan yan təsirlərdən də əziyyət çəkə bilərlər.
Ümumilikdə somatizasiyanın əlamətlərini sadalasaq:
- Fiziki şikayətlərə görə sosial və peşə sahələrində problem yaşamaq
- Karlıq, korluq, udma çətinliyi, iflic kimi vəziyyətlərin yaşanması
- Qarın ağrısı, ürəkbulanma, qusma, qarın şişməsi kimi fiziki şikayətlərin olması
- Nəfəs darlığı, ürək döyüntüsü, sinə ağrısı kimi problemlərin olması
- Bədənin müxtəlif nahiyələrində müxtəlif dərəcəli ağrıların olması
Somatizasiya pozğunluğunun səbəbləri nələrdir?
Somatizasiya pozğunluğunda, ümumiyyətlə, əsas stress faktorlarının olduğu görülür. İnsanın stress faktorlarını görməməsi və ya həll edə bilməməsi nəticəsində psixoloji sıxıntılar bədən şikayətləri kimi özünü göstərir. Əslində insan şüursuz şəkildə bədən şikayətlərindən istifadə edərək özünü psixoloji stress faktorlarından qorumağa çalışır.
Mövcud stress mənbələrinə əlavə olaraq, bir insan travmatik təsirlərə görə də ciddi stress yükü ola bilər. Keçmiş travmatik hadisələrin və ya vəziyyətlərin ciddi narahatlıq mənbəyi yaratdığı da bir həqiqətdir. Bu insanların psixoloji qiymətləndirmələrində uşaqlıq və ya sonrakı travmatik təcrübələrin olması demək olar ki, həmişə aşkar edilə bilər.
Somatizasiya pozğunluğunun müalicəsi
Somatizasiya pozğunluğu olan xəstələr ayda bir dəfə tək psixoloqda müayinə və müalicə olunmalıdırlar. Müalicədə psixoterapiya və dərmanlar birlikdə istifadə olunur. Bu xəstəliyin təbiətinə görə verilən dərmanlara və həkimə qarşı inamsızlıq ola bilər.Bunun üçün çox yaxşı xəstə - həkim əlaqəsi qurulmalıdır ki, müalicə yaxşı olsun.